مجله زنان

 

عفونت‌های ادراری در زنان شایع هستند و معمولاً به دلیل ورود باکتری‌ها به مجرای ادرار و حرکت آن‌ها به سمت مثانه یا کلیه‌ها ایجاد می‌شوند. در ادامه به بررسی شایع ترین عفونت و علائم و روش های درمان می پردازیم.

عفونت مثانه (Cystitis):

• این شایع‌ترین نوع عفونت ادراری است و زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها (معمولاً E. coli) به مثانه برسند و باعث التهاب آن شوند.
• علائم: تکرر ادرار، سوزش هنگام ادرار، احساس فوریت برای ادرار، درد در ناحیه لگن (بالای استخوان شرمگاهی)، ادرار کدر یا بدبو، و گاهی وجود خون در ادرار.

عفونت مجرای ادرار (Urethritis):

• این نوع عفونت به التهاب مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از مثانه به خارج بدن می‌برد) اشاره دارد.
• ممکن است به دلیل عفونت باکتریایی یا عوامل دیگری مانند مواد تحریک‌کننده شیمیایی (مثلاً در صابون‌ها یا محصولات بهداشتی) ایجاد شود.
• علائم: سوزش هنگام ادرار و ترشحات واژینال.

عفونت کلیه (Pyelonephritis):

• این نوع عفونت جدی‌تر است و زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها از مثانه به سمت یک یا هر دو کلیه حرکت کنند.
• نیاز به درمان فوری دارد، زیرا در صورت عدم درمان می‌تواند به کلیه‌ها آسیب جدی برساند یا وارد جریان خون شود (سپسیس).
• علائم: تب بالا، لرز، تهوع، استفراغ، درد شدید در پهلو یا پشت (معمولاً در یک طرف)، و علائم عفونت مثانه نیز ممکن است وجود داشته باشد.

چرا زنان بیشتر در معرض عفونت ادراری هستند؟

مجرای ادرار در زنان کوتاه‌تر از مردان است و فاصله کمتری با مقعد (که حاوی باکتری E. coli است) دارد، این موضوع باعث می‌شود باکتری‌ها راحت‌تر به مثانه برسند. عوامل دیگری مانند فعالیت جنسی، استفاده از دیافراگم، برخی روش‌های جلوگیری از بارداری، و تغییرات هورمونی در دوران یائسگی نیز می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند.

در صورت مشاهده هر یک از علائم عفونت ادراری، مراجعه به پزشک جراح و متخصص زنان برای تشخیص و درمان مناسب ضروری است.

روش های درمان قطعی عفونت ادراری در زنان

متاسفانه، هیچ روش درمان قطعی برای همه عفونت‌های ادراری وجود ندارد، زیرا درمان به نوع عفونت، شدت آن و شرایط فرد بستگی دارد. با این حال، با درمان صحیح و پیروی از توصیه‌های پزشکی، می‌توان عفونت را به طور کامل از بین برد و از عود آن جلوگیری کرد.

درمان‌های رایج برای عفونت‌های ادراری عبارتند از:

آنتی‌بیوتیک‌ها:

• آنتی‌بیوتیک‌ها درمان اصلی عفونت‌های ادراری باکتریایی هستند.
• نوع آنتی‌بیوتیک و طول دوره درمان توسط پزشک تعیین می‌شود و به نوع باکتری و شدت عفونت بستگی دارد.
• بسیار مهم است که دوره درمان آنتی‌بیوتیک را کامل کنید، حتی اگر علائم زودتر از بین بروند، تا از عود عفونت و مقاومت باکتریایی جلوگیری شود.

درمان‌های خانگی و اقدامات حمایتی:

• مصرف زیاد مایعات: نوشیدن آب فراوان (روزانه 6-8 لیوان) به دفع باکتری‌ها از طریق ادرار کمک می‌کند.
• اجتناب از تحریک‌کننده‌ها: پرهیز از مصرف کافئین، الکل، غذاهای تند و نوشیدنی‌های اسیدی که می‌توانند مثانه را تحریک کنند.
• استفاده از گرما: قرار دادن پد گرمایی روی شکم یا کمر می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی کمک کند.
• تخلیه منظم مثانه: ادرار کردن به طور منظم و عدم نگه داشتن ادرار به مدت طولانی می‌تواند به جلوگیری از تجمع باکتری‌ها کمک کند.
• مصرف مکمل‌های غذایی: برخی از مکمل‌ها مانند عصاره زغال اخته (کرن‌بری) ممکن است به جلوگیری از چسبیدن باکتری‌ها به دیواره مثانه کمک کنند، اما تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

پیشگیری:

• بهداشت مناسب: تمیز کردن ناحیه تناسلی از جلو به عقب پس از ادرار یا مدفوع.
• ادرار کردن پس از رابطه جنسی: این کار به دفع باکتری‌هایی که ممکن است وارد مجرای ادرار شده باشند، کمک می‌کند.
• اجتناب از محصولات بهداشتی معطر: استفاده از صابون‌ها، اسپری‌ها و پودرهای معطر در ناحیه تناسلی می‌تواند باعث تحریک و افزایش خطر عفونت شود.
• پوشیدن لباس زیر نخی: لباس زیر نخی به گردش هوا کمک می‌کند و از رطوبت زیاد جلوگیری می‌کند.

در مواردی که عفونت‌های ادراری مکرر رخ می‌دهند (به عنوان مثال، سه بار یا بیشتر در سال)، پزشک ممکن است اقدامات پیشگیرانه اضافی را توصیه کند، مانند:

• مصرف دوز پایین آنتی‌بیوتیک پس از رابطه جنسی یا به صورت روزانه.
• استفاده از کرم استروژن موضعی برای زنان یائسه.
• معاینات و آزمایش‌های بیشتر برای بررسی مشکلات ساختاری در دستگاه ادراری.

مهم است بدانید که هرگز نباید خودسرانه اقدام به مصرف آنتی‌بیوتیک کنید، زیرا این کار می‌تواند منجر به مقاومت باکتریایی و مشکلات دیگر شود. همیشه با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش درمان و پیشگیری برای شما تعیین شود.

ارتباط عفونت ادراری و بی اختیاری ادرار در زنان

عفونت ادراری (UTI) و بی‌اختیاری ادرار در زنان می‌توانند ارتباط پیچیده‌ای داشته باشند. عفونت ادراری، به‌ویژه اگر مزمن یا مکرر باشد، می‌تواند باعث تحریک مثانه و افزایش فوریت ادرار شود، که این امر می‌تواند منجر به بی‌اختیاری ادرار فوریتی (Urge Incontinence) شود. در این نوع بی‌اختیاری، فرد نمی‌تواند ادرار خود را تا رسیدن به سرویس بهداشتی نگه دارد.

روش‌های درمان بی‌اختیاری ادرار ناشی از ضعف کف لگن شامل تمرینات کگل (تقویت عضلات کف لگن) و استفاده از پساری است. پساری وسیله‌ای است که در واژن قرار داده می‌شود تا از اندام‌های لگنی حمایت کند و فشار روی مثانه را کاهش دهد، که این امر می‌تواند به کنترل بی‌اختیاری ادرار کمک کند. درمان اختلالات کف لگن نیز می‌تواند به بهبود بی‌اختیاری ادرار کمک کند. در موارد شدیدتر، ممکن است جراحی برای اصلاح مشکلات ساختاری کف لگن ضروری باشد.